μόλυβδος και μολύβι

Το χημικό στοιχείο Μόλυβδος (λατινικά: Plumbum) είναι ένα μέταλλο με ατομικό αριθμό 82 και ατομικό βάρος 207,2. Έχει θερμοκρασία τήξης 327,5 C° και θερμοκρασία βρασμού 1740 C°. Το χημικό του σύμβολο είναι Pb.

Το σύμβολο του μόλυβδου για τους αλχημιστές

Ο μόλυβδος εφόσον εκτεθεί στην φύση και έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο, μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε νεφρά, συκώτι, αίμα, δερματίτιδες / αλλεργίες, βλάβη σε πνεύμονες / μόνιμα αναπνευστικά προβλήματα και καρκινογενέσεις. Γι' αυτό τα υλικά τα οποία περιέχουν μόλυβδο, όπως οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, επιβάλλεται να ανακυκλώνονται.

Όταν κόβεται έχει κυανόλευκο χρώμα, αλλά εξασθενεί σε γκρι όταν βρίσκεται στον αέρα και σε γυαλιστερό ασημί όταν βρίσκεται σε υγρό.

Ο μόλυβδος εξάγεται από το γαληνίτη. Χρησιμοποιείται σε μονώσεις, στις μπαταρίες αυτoκινήτων, στον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό και σε διάφορα κράματα. Θεωρείται αξιόλογο προστατευτικό απέναντι στην ραδιενέργεια. Λόγω της ανθεκτικότητάς του στη διάβρωση, χρησιμοποιείται εκτενώς στην οικοδόμηση κτιρίων.

Ο μόλυβδος ήταν γνωστός από την αρχαιότητα.

γαληνίτης

Μέταλλο γνωστό μέταλλο ήδη από την αρχαιότητα. Λατινική ονομασία "plumbum". Μαλακό μέταλλο, σταθερό ως προς το οξυγόνο και το νερό.

• Διαλύεται εύκολα σε αραιωμένο (1:1) νιτρικό οξύ όπως και σε διαλύματα καυστικών αλκαλίων.

• Οι ενώσεις του μολύβδου είναι τοξικές και έχουν τάση συσσώρευσης στον οργανισμό.

• To κυριότερo ορυκτό του μολύβδου είναι ο γαληνίτης, PbS , από το οποίο λαμβάνεται με φρύξη, δηλ. "ψήσιμο" του ορυκτού σε ρεύμα αέρα και μετατροπή των θειούχων ενώσεων σε οξείδια. 'Αλλα ορυκτά του είναι ο κερρουσίτης, PbCO₃ , οαγγλεσίτης, PbSO₄ και o κροκοΐτης, PbCrO₄ .

• Παγκοσμίως παράγονται περίπου 3,5 εκατομ. τόννοι μολύβδου τον χρόνο (στοιχεία 2007). Κυριότερες παραγωγοί χώρες: Κίνα, Αυστραλία, ΗΠΑ, Περού.

• Εφαρμογές: υλικό κατασκευών (σωληνώσεις), μπαταρίες, χρώματα (λευκό μολύβδου, "στουπέτσι": Pb(OH)₂+PbCO₃, κίτρινο μολύβδου: PbCrO₄, ερυθρό μολύβδου, "μίνιο": Pb₃O₄) αν και λόγω της τοξικότητάς τους η χρήση τους έχει πλέον απαγορευθεί ή είναι περιορισμένη, ύαλοι υψηλού δείκτη διάθλασης, καλώδια, κράματα, ακτινοπροστασία.

κερουσίτης

αντιστήριξη του κεκλιμένου Πύργου της Πίζας  με τοποθέτηση μεγάλων μπλοκ μολύβδου στη βάση του

δηλητηρίαση από μόλυβδο κλικ εδώ

Το μολύβι είναι μέσο με το οποίο γράφουμε πάνω σε μία επιφάνεια, συνήθως πάνω σε χαρτί. Παίρνει το όνομά του από το μόλυβδο που ήταν αρχικά το υλικό που χρησιμοποιούνταν, ήδη από τον ύστερο Μεσαίωνα. Ο μόλυβδος, όμως, δεν ήταν τόσο καλό μέσο για γραφή καθώς απαιτείτο μεγάλη δύναμη για κάθε γραμμή. Επίσης η μακροπρόθεσμη επαφή με τον μόλυβδο ήταν ανθυγιεινή για τον γραφέα. Έτσι με τον καιρό άρχισε να χρησιμοποιείται ο γραφίτης, λόγω της πιο πρόσφορης κρυσταλλικής δομής του. Στον γραφίτη οι δυνάμεις Φαν ντερ Βααλς μεταξύ των στρώσεων είναι πολύ μικρές, με αποτέλεσμα την χαρακτηριστική απαλοιφή στρώσεων γραφίτη πάνω στο χαρτί που καθιστά εφικτό το γράψιμο.

Κείμενα γραμμένα με μολύβι μπορούν συνήθως να σβηστούν με υλικά όπως η γόμα, για αυτόν τον λόγο το μολύβι δεν χρησιμοποιείται τόσο όταν το κείμενο πρέπει να μείνει αναλλοίωτο. Το μολύβι χρησιμοποιείται όμως ευρέως από μαθητές, στις εικαστικές τέχνες, από αρχιτέκτονες (αν και η χρήση του αντικαθίσταται από τον ΗΥ) αλλά και από τεχνίτες σε οικοδομές ή εργοστάσια.

δείτε πώς φτιάχνονται τα μολύβια από γραφίτη

(πηγές κειμένων: http://el.wikipedia.org, www.chem.uoa.gr)